રાજ્યસભાના કુલ 56 સભ્યો 15 રાજ્યોમાંથી ચૂંટવાના હતા. જેમાંથી 41 બિનહરીફ ચૂંટાયા છે. બાકીની 15 બેઠકો પર આજે (મંગળવારે) ચૂંટણી યોજાવાની છે. આ 15માંથી 10 સીટો ઉત્તર પ્રદેશની, ચાર કર્ણાટકની અને એક સીટ હિમાચલ પ્રદેશની છે. આ ત્રણમાંથી બે (કર્ણાટક અને હિમાચલ પ્રદેશ) કોંગ્રેસ શાસિત છે, જ્યારે ઉત્તર પ્રદેશમાં ભાજપની સરકાર છે. આ ત્રણેય રાજ્યોમાં ક્રોસ વોટિંગનો ખતરો તોળાઈ રહ્યો છે.
ઉત્તર પ્રદેશમાં શું સ્થિતિ છે
ઉત્તર પ્રદેશમાં કુલ 10 બેઠકો માટે 11 ઉમેદવારો મેદાનમાં છે. સત્તાધારી ભાજપે આઠ ઉમેદવારો મેદાનમાં ઉતાર્યા છે, જ્યારે વિપક્ષ સપાએ ત્રણ ઉમેદવારોને મેદાનમાં ઉતાર્યા છે. વિધાનસભામાં સંખ્યાત્મક સંખ્યા અનુસાર ભાજપના સાત ઉમેદવારો અને સપાના બે ઉમેદવારો આસાનીથી જીતી શકે છે, પરંતુ 10મી બેઠક પર ભાજપ અને સપાના ઉમેદવારો વચ્ચે જંગ થવાની શક્યતાઓ છે. નોમિનેશનની છેલ્લી તારીખે, ભાજપે તેના આઠમા ઉમેદવાર તરીકે ભૂતપૂર્વ સપા નેતા સંજય શેઠને મેદાનમાં ઉતાર્યા, જેના કારણે ન માત્ર રાજકીય રમત રસપ્રદ બની પરંતુ સપાના ત્રીજા ઉમેદવારની જીત પણ અટકી ગઈ.
હવે આ એક બેઠક જીતવા માટે બંને પક્ષોએ મહેનત કરવી પડશે. આ રાજકીય લડાઈને કારણે ક્રોસ વોટિંગની શક્યતા વધી ગઈ છે. માનવામાં આવે છે કે સપાના ઘણા ધારાસભ્યો ક્રોસ વોટિંગ કરી શકે છે. સોમવારે રાત્રે, રાજ્યસભાની ચૂંટણીના એક દિવસ પહેલા, સમાજવાદી પાર્ટીના અધ્યક્ષ અખિલેશ યાદવે પાર્ટીના ધારાસભ્યોની બેઠક બોલાવી હતી પરંતુ આઠ ધારાસભ્યોએ તેમાં હાજરી આપી ન હતી. આ ધારાસભ્યોની ગેરહાજરી બાદ વિવિધ પ્રકારની અટકળો લગાવવામાં આવી રહી છે.
સપાના આઠ ધારાસભ્યો બેઠકમાંથી ગાયબ
સપા પ્રમુખે રાજ્યસભા ચૂંટણીમાં મતદાન અને અન્ય પ્રક્રિયાઓ વિશે સમજાવવા માટે પાર્ટીના ધારાસભ્યોની બેઠક બોલાવી હતી, પરંતુ તેમાં વિધાનસભામાં સપાના મુખ્ય દંડક મનોજ પાંડે (ઉંચાહર), મુકેશ વર્મા (શિકોહાબાદ), મહારાજી દેવી (અમેઠી) સામેલ થયા હતા. , પૂજા પાલ (કૌશામ્બી), રાકેશ પાંડે (આંબેડકર નગર), વિનોદ ચતુર્વેદી (કાલ્પી), રાકેશ પ્રતાપ સિંહ (ગૌરીગંજ), અભય સિંહ (ગોસાઈનગંજ) હાજર રહ્યા ન હતા. સપાના બે ધારાસભ્યો જેલમાં છે, જ્યારે પલ્લવી પટેલ બળવાખોર વલણ અપનાવી રહી છે.
જો બીજેપીના આઠમા ઉમેદવારની તરફેણમાં ‘ક્રોસ વોટિંગ’ થાય છે, તો સપાને તેના ત્રીજા ઉમેદવારને જીતાડવામાં મુશ્કેલી પડી શકે છે. ઉત્તર પ્રદેશના ઉમેદવારને રાજ્યસભામાં પહોંચવા માટે 37 પ્રથમ પસંદગીના મતોની જરૂર છે. યુપી વિધાનસભામાં સમાજવાદી પાર્ટીના 108 ધારાસભ્યો છે જ્યારે તેની સહયોગી પાર્ટી કોંગ્રેસ પાસે બે ધારાસભ્યો છે અને બસપા પાસે એક ધારાસભ્ય છે. જો સપા પાર્ટીના તમામ ધારાસભ્યોને પોતાની સાથે રાખવામાં સફળ ન થાય તો તેના ત્રીજા ઉમેદવારને જીતવામાં મુશ્કેલીનો સામનો કરવો પડી શકે છે કારણ કે સપાને તેના ત્રણેય ઉમેદવારોને જીતવા માટે 111 મતોની જરૂર પડશે.
કયો ઉમેદવાર કયો પક્ષનો?
રાજ્યસભાની ચૂંટણીમાં સપાએ અભિનેત્રી જયા બચ્ચન, પૂર્વ IAS અધિકારી આલોક રંજન અને પૂર્વ સાંસદ રામજીલાલ સુમનને પોતાના ઉમેદવાર તરીકે ઉતાર્યા છે. સપામાંથી માત્ર જયા બચ્ચનની સીટ ખાલી હતી. બીજી તરફ ભાજપ તરફથી કુલ આઠ ઉમેદવારો મેદાનમાં છે. જેમાં સુધાંશુ ત્રિવેદી, આરપીએન સિંહ, અમરપાલ મૌર્ય, તેજપાલ સિંહ, નવીન જૈન, સાધના સિંહ, સંગીતા બળવંત અને સંજય સેઠનો સમાવેશ થાય છે.
ભાજપને તેના આઠ ઉમેદવારોને વિજયી બનાવવા માટે 296 ધારાસભ્યોની જરૂર પડશે પરંતુ વિધાનસભામાં તેની પાસે માત્ર 252 ધારાસભ્યો છે. 34 સાથી પક્ષોના ધારાસભ્યો અને રાજા ભૈયાની પાર્ટી જનસત્તા દળના બે ધારાસભ્યો પણ ભાજપ સાથે છે. આ રીતે ભાજપ પાસે કુલ 288 ધારાસભ્યોનું સમર્થન છે, જે જરૂરિયાત કરતાં આઠ ઓછા છે. બીજી તરફ, સપા ત્રણ ધારાસભ્યોથી ઓછી પડી રહી છે અને ઘણા બળવાખોર મૂડમાં હોવાનું જણાય છે. આવી સ્થિતિમાં રાજ્યમાં ક્રોસ વોટિંગની શક્યતા વધી ગઈ છે.
કર્ણાટકમાં કેવું દ્રશ્ય છે
કર્ણાટકમાં રાજ્યસભાની ચાર બેઠકો માટે પાંચ ઉમેદવારો મેદાનમાં છે. અજય માકન, સૈયદ નસીર હુસૈન અને જી.સી. ચંદ્રશેખર કોંગ્રેસ તરફથી ઉમેદવાર છે, જ્યારે નારાયણ બંડગે ભાજપ તરફથી અને કુપેન્દ્ર રેડ્ડી જનતા દળ સેક્યુલર તરફથી છે. કર્ણાટકમાં રાજ્યસભાની ચૂંટણી માટે વાતાવરણ રસપ્રદ બન્યું જ્યારે ભાજપ-જેડીએસ ગઠબંધન તેના બીજા ઉમેદવાર (કુપેન્દ્ર રેડ્ડી)ને મેદાનમાં ઉતાર્યા, જોકે ગઠબંધન ચારમાંથી માત્ર એક બેઠક જીતવાની શક્તિ ધરાવે છે.
224 સભ્યોની વિધાનસભામાં કોંગ્રેસના 135 ધારાસભ્યો છે. ભાજપ પાસે 66 અને જેડીએસ પાસે 19 ધારાસભ્યો છે. અન્ય ધારાસભ્યોની સંખ્યા ચાર છે. ચાર બેઠકો માટે યોજાનારી ચૂંટણી માટે, સભ્યને જીતવા માટે 45 પ્રાથમિક મતોની જરૂર પડશે. આવી સ્થિતિમાં કોંગ્રેસ પોતાના ત્રણેય ઉમેદવારોને જીત અપાવી શકે છે. આ હોવા છતાં, ‘ક્રોસ વોટિંગ’ના ભય વચ્ચે, કોંગ્રેસે સોમવારે તેના તમામ ધારાસભ્યોને એક હોટલમાં શિફ્ટ કર્યા. દરમિયાન, મંગળવારે યોજાનારી મતદાન માટે તમામ પક્ષોએ તેમના ધારાસભ્યોને વ્હિપ જારી કર્યા છે.
હિમાચલ પ્રદેશમાં પણ ક્રોસ વોટિંગનો ખતરો
કોંગ્રેસ શાસિત હિમાચલ પ્રદેશની એકમાત્ર બેઠક પર પણ ચૂંટણી યોજાવાની છે. ભાજપ અધ્યક્ષ જેપી નડ્ડાનો કાર્યકાળ પૂરો થવાને કારણે આ બેઠક ખાલી પડી હતી. નડ્ડા હવે ગુજરાતમાંથી બિનહરીફ ચૂંટાયા છે. કોંગ્રેસે પોતાના ઉમેદવાર તરીકે અભિષેક મનુ સિંઘવીને મેદાનમાં ઉતાર્યા છે, જ્યારે ભાજપે તેમની સામે કોંગ્રેસમાંથી ભાજપમાં જોડાયેલા હર્ષ મહાજનને મેદાનમાં ઉતાર્યા છે. રાજ્ય વિધાનસભામાં કોંગ્રેસ પાસે 40 ધારાસભ્યો છે, ત્રણ અપક્ષોનું સમર્થન પણ છે, જ્યારે જીત માટે માત્ર 35 ધારાસભ્યોની જરૂર છે.
વિપક્ષ ભાજપ પાસે માત્ર 25 ધારાસભ્યો છે પરંતુ તેની નજર અસંતુષ્ટ ધારાસભ્યો પર છે. જો કોંગ્રેસના નારાજ ધારાસભ્યો ક્રોસ વોટિંગ કરશે તો કોંગ્રેસની રમત બગડી શકે છે. એકંદરે, ગયા વર્ષે વિધાનસભાની ચૂંટણી બાદ રાજ્યની કમાન સંભાળનારા મુખ્યમંત્રી સુખવિંદર સિંહ સુખુ માટે આ ચૂંટણી પ્રતિષ્ઠાનો જંગ બની ગઈ છે.
