ગ્રોસ ગુડ્સ એન્ડ સર્વિસ ટેક્સ (GST) કલેક્શન વાર્ષિક ધોરણે 13.4 ટકા વધીને રૂ. 1.72 લાખ કરોડ થયું છે. જુલાઈ 2017માં GST લાગુ થયા બાદ આ બીજા ક્રમનું સર્વોચ્ચ સ્તર છે. નાણા મંત્રાલય દ્વારા આ અંગેની માહિતી આપવામાં આવી છે. ગયા વર્ષે ઓક્ટોબરમાં જીએસટી કલેક્શન રૂ. 1.52 લાખ કરોડ હતું. મંત્રાલય દ્વારા જારી કરવામાં આવેલા નિવેદનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ઓક્ટોબર 2023નો GST કલેક્શન એપ્રિલ 2023 પછીનો બીજો સૌથી વધુ આંકડો છે. એપ્રિલ 2023માં કલેક્શન 1.87 લાખ કરોડ રૂપિયા હતું. સપ્ટેમ્બરમાં આ આંકડો 1.63 લાખ કરોડ રૂપિયા હતો.
10 મહિનાના ઉચ્ચ સ્તરે પહોંચી
નાણાકીય વર્ષ 2023-24માં સરેરાશ માસિક GST કલેક્શન 1.66 લાખ કરોડ રૂપિયા રહ્યું છે. જે ગયા વર્ષની સરખામણીમાં 11 ટકા વધુ છે. ICRAના મુખ્ય અર્થશાસ્ત્રી અદિતિ નાયરે જણાવ્યું હતું કે ગયા મહિનાના વ્યવહારો અને અર્થતંત્રની ગતિ સંબંધિત ક્વાર્ટર-એન્ડ એડજસ્ટમેન્ટને કારણે GST કલેક્શનમાં વધારો થયો છે. નાયરે કહ્યું, ‘વર્ષ-દર-વર્ષની વૃદ્ધિની ગતિ ઓક્ટોબર 2023માં 10 મહિનાની ઊંચી સપાટીએ પહોંચી હતી, જે ખૂબ જ આનંદદાયક છે. હાલમાં, એવો અંદાજ લગાવવામાં આવી રહ્યો છે કે CGST કલેક્શન ચાલુ નાણાકીય વર્ષના બજેટ અંદાજ કરતાં થોડું વધારે હશે.
GSTની કુલ આવક રૂ. 1,72,003 કરોડ
ઓક્ટોબર, 2023માં GSTની કુલ આવક રૂ. 1,72,003 કરોડ રહી છે. તેમાંથી 30,062 કરોડ રૂપિયા CGST અને 38,171 કરોડ રૂપિયા SGST છે. આ ઉપરાંત રૂ. 91,315 કરોડ (સામાનની આયાત પર રૂ. 42,127 કરોડ સહિત)નો સંકલિત જીએસટી છે. સેસ રૂ. 12,456 કરોડ છે. સરકારે IGSTમાં રૂ. 42,873 કરોડ CGST અને રૂ. 36,614 કરોડ SGSTની પતાવટ કરી છે. નિયમિત સેટલમેન્ટ બાદ ઓક્ટોબરમાં કેન્દ્ર અને રાજ્યોની કુલ આવક CGST માટે રૂ. 72,934 કરોડ અને SGST માટે રૂ. 74,785 કરોડ છે.
GST કલેક્શન કેમ વધી રહ્યું છે?
GST સત્તાવાળાઓ દ્વારા જાહેર કરવામાં આવેલી નોટિસ પછી, વેપારીઓ અને આર્થિક પ્રવૃત્તિઓના વિવાદોના સમાધાનની સાથે GST સંગ્રહમાં ઝડપી વધારો થયો છે. નિષ્ણાતો કહે છે કે ઘણા કારણો છે જેના કારણે ટેક્સ કલેક્શન વધી રહ્યું છે. આમાં સૌથી મહત્વની બાબત એ છે કે જીએસટી અધિકારીઓએ વેપારીઓને ટેક્સ ન ભરવા અથવા ઓછો ટેક્સ ભરવા અથવા ખોટી રીતે ઇનપુટ ટેક્સ ક્રેડિટ લેવા બદલ નોટિસ મોકલી છે. કેટલાક વેપારીઓ આ વિવાદોના સમાધાન માટે પૈસા ચૂકવી રહ્યા છે.
કેપીએમજીના પરોક્ષ કરના વડા અને ભાગીદાર અભિષેક જૈને જણાવ્યું હતું કે જીએસટીમાં આ વધારો નાણાકીય વર્ષ 2017-18 માટેના વિવાદોના સમાધાન સાથે જોડી શકાય છે. વાસ્તવમાં, આ વિવાદોના સમાધાનની મર્યાદા 30મી સપ્ટેમ્બરે ચરમસીમાએ પહોંચી હતી. આવી સ્થિતિમાં વર્ષના મધ્યમાં કલેક્શનમાં વધારો જોવા મળી રહ્યો છે. તહેવારોની સિઝનમાં ચાલી રહેલી ખરીદી પણ GSTના આંકડા વધારવામાં મદદરૂપ સાબિત થઈ શકે છે.
