પાડોશી દેશ પાકિસ્તાન ગરીબી સામે એવું યુદ્ધ લડી રહ્યું છે કે રોજેરોજ આપણે વસ્તુઓની વધતી કિંમતોના સમાચાર સાંભળીએ છીએ. પાકિસ્તાનમાં એક અજીબ ટ્રેન ચાલે છે, જેને જોઈને તમને લાગશે કે કદાચ આ પણ ગરીબીનું પરિણામ હશે. પરંતુ એવું નથી, આ ટ્રેનનો ઈતિહાસ વર્ષો જૂનો છે અને તેના વિશે જાણ્યા પછી તમને ખબર પડશે કે પાકિસ્તાન બનાવવામાં ભારતીયોએ કેટલી મોટી ભૂમિકા ભજવી છે અને તેમની મહેનતના કારણે વર્તમાન પાકિસ્તાન અસ્તિત્વમાં છે. અમે વાત કરી રહ્યા છીએ પાકિસ્તાનમાં ચાલતી ઘોડા ટ્રેનની.
હા, અહીં એક ટ્રેન છે, જેને એન્જિન દ્વારા ખેંચવામાં આવતી નથી, પરંતુ ઘોડા (ઘોડા ટ્રેન પાકિસ્તાન) દ્વારા ખેંચવામાં આવે છે. પાકિસ્તાનના ફૈસલાબાદમાં દોડતી આ ઘોડા ટ્રેનની શરૂઆત વર્ષ 1903માં થઈ હતી. તેને સામાજિક કાર્યકર અને એન્જિનિયર ગંગા રામે તેમના ગામ ફૈસલાબાદમાં બનાવ્યું હતું. તે દરમિયાન ગામમાં રેલ્વે પાટા નાખવામાં આવ્યા હતા, જેના પર આ ટ્રામ ચાલતી હતી. આ ટ્રામ ઘોડાઓ દ્વારા ખેંચવામાં આવી હતી. આ ઘોડા ટ્રેન બુચિયાના અને ગંગાપુર નામના બે સ્ટેશનોને જોડતી હતી.
ગંગારામે બાંધકામ કરાવ્યું હતું
જ્યારે પણ આ ટ્રેનની વાત થાય છે ત્યારે ગંગા રામની ચર્ચા કરવી જરૂરી છે. ગંગા રામ એક મહાન એન્જિનિયર, આર્કિટેક્ટ અને પરોપકારી હતા જેમનો જન્મ 1851માં થયો હતો. તેમનો જન્મ આજના પાકિસ્તાનમાં આવેલા પંજાબ પ્રાંતમાં થયો હતો. તેમને આધુનિક લાહોરના પિતા કહેવામાં આવે છે. તેણે ઘણી પ્રખ્યાત ઇમારતો બનાવી હતી. તેઓ વર્ષ 1903 માં નિવૃત્ત થયા અને તે જ વર્ષે તેમને રાય બહાદુરનું બિરુદ મળ્યું.
બંધ થઇ ગઈ ટ્રેન
ગંગારામને પાકિસ્તાનના ફૈસલાબાદ ગામમાં તેમના મહાન કાર્યો બાદ સરકાર દ્વારા 500 એકર જમીન આપવામાં આવી હતી. જેને તેણે ફળદ્રુપ બનાવવાનું કામ કર્યું અને ત્યાં ખેતરો બનાવ્યા. તેમણે ખેતીના આધુનિક સાધનોનો પણ ઉપયોગ કર્યો હતો. આ ભારે મશીનોના પરિવહન માટે, ગંગારામે એક ઘોડાથી દોરેલી ટ્રેન બનાવી જે તેમના ગામને બુચિયાના રેલ્વે સ્ટેશનથી જોડે છે, જે લગભગ 3 કિલોમીટર દૂર હતું. આ હોર્સ ટ્રેન 1980 સુધી ચાલતી હતી. પરંતુ પછી તેની સંભાળ રાખવામાં ન આવી અને તે બગડવા માંડ્યું. વર્ષ 2010માં સરકારે ઘોડા ટ્રેનને ફરીથી વિકસાવી હતી. પરંતુ થોડા વર્ષો પછી, ભંડોળના અભાવ અને સરકારના વ્યાજની ખોટને કારણે, ટ્રેન ફરીથી બંધ થઈ ગઈ. ગંગારામનું અવસાન વર્ષ 1927માં થયું હતું.
