કેન્દ્ર સરકારે રોજિંદા જીવનની અત્યંત આવશ્યક ચીજવસ્તુઓ પર 5 ટકા GST લાદીને કરોડો લોકોની નારાજગી લીધી છે, જ્યારે આ વસ્તુમાંથી માત્ર 15,000 કરોડ રૂપિયાની આવક થવાનો અંદાજ છે. જો સરકાર ઇચ્છતી હોત તો જુનો કોર્પોરેટ ટેક્સ પાછો લાવીને 1.60 લાખ કરોડથી વધુની કમાણી કરી શકી હોત. આ 5% GST કરતાં લગભગ 10 ગણું વધુ ટેક્સ કલેક્શન થયું હોત અને ખૂબ જ નાના વર્ગને અસર કરી હોત. જ્યારે લોટ, દાળ, ચોખા, પેન્સિલ, નકશા, બલ્બ જેવી વસ્તુઓ પર ટેક્સ લગાવીને તેણે આખા દેશની સૌથી ગરીબ વસ્તી પર ટેક્સ નાખ્યો છે. મોટો સવાલ એ છે કે સરકારે સરળ માર્ગે વધુ ટેક્સ વસૂલવાને બદલે કરોડો લોકોને ટેક્સનો આંચકો આપવાનું કેમ યોગ્ય માન્યું?
હાલમાં દેશની ટોચની કંપનીઓ પર કોર્પોરેટ ટેક્સ લગભગ 25.17 ટકા છે. તેમાં વિવિધ સેસ સરચાર્જનો પણ સમાવેશ થાય છે. કોરોના યુગ પહેલા આ કોર્પોરેટ ટેક્સ 34.94 ટકા હતો. એટલે કે કોર્પોરેટ ટેક્સમાં લગભગ 9.77 ટકાનો ઘટાડો કરવામાં આવ્યો છે. જ્યારે નવી કંપનીઓ પર લાગતો કોર્પોરેટ ટેક્સ માત્ર 17.01 ટકાથી પણ ઓછો છે. અગાઉ આ ટેક્સ લગભગ 29.12 ટકા હતો. આર્થિક નિષ્ણાતોનો અંદાજ છે કે જો સરકારે જુનો કોર્પોરેટ ટેક્સ પાછો ખેંચ્યો હોત તો સરકારને 1.60 લાખ કરોડ રૂપિયાની વધારાની કમાણી થઈ શકી હોત.
કોર્પોરેટ ટેક્સ લગભગ આવકવેરા સમાન છે
વર્ષ 2021-22 માટે સંશોધિત પ્રત્યક્ષ કરનો અંદાજ 12.5 લાખ કરોડ રૂપિયા હતો, જ્યારે વર્તમાન નાણાકીય વર્ષ 2022-23 માટે પ્રત્યક્ષ કરનો અંદાજ 14.20 લાખ કરોડ રૂપિયા છે. તેમાંથી કોર્પોરેટ ટેક્સ રૂ. 7.20 લાખ કરોડ અને રૂ. 7.0 લાખ કરોડ વ્યક્તિગત આવકવેરા દ્વારા મળી શકે છે. એટલે કે વર્તમાન નાણાકીય વર્ષમાં કોર્પોરેટ ટેક્સ અને પર્સનલ ઈન્કમ ટેક્સ ટેક્સ લગભગ સમાન રહેવાનો અંદાજ છે.
શા માટે કોર્પોરેટ ટેક્સ મુક્તિ
ખરેખર, કોરોના સમયગાળા દરમિયાન દેશની અર્થવ્યવસ્થાની કરોડરજ્જુ તૂટી ગઈ હતી. સરકાર મહત્તમ રોકાણ ઈચ્છે છે જેથી અર્થવ્યવસ્થા પાટા પર આવે અને લોકોને રોજગારી મળે. આ માટે સરકારે કોર્પોરેટ ટેક્સના દરમાં મોટો ઘટાડો કર્યો છે. સરકારે અનુમાન લગાવ્યું હતું કે જ્યારે અમીર લોકોના ખિસ્સામાં વધુ પૈસા હશે ત્યારે તેઓ બેંકોમાં રાખવાને બદલે વધારાના પૈસાનું રોકાણ કરશે અને તેનાથી અર્થવ્યવસ્થાને આગળ વધારવામાં મદદ મળશે.
