Gyanvapi Case: સુપ્રીમ કોર્ટે સોમવારે વારાણસીમાં જ્ઞાનવાપી સ્થિત વ્યાસજીના ભોંયરામાં ચાલી રહેલી પૂજા પર પ્રતિબંધ મૂકવાનો ઇનકાર કર્યો હતો. ભોંયરામાં પૂજા કરવાના જિલ્લા કોર્ટ અને હાઈકોર્ટના આદેશને પડકારતી મસ્જિદ સમિતિની અરજી પર કોર્ટે કાશી વિશ્વનાથ મંદિરના ટ્રસ્ટીઓ અને શૈલેન્દ્ર વ્યાસને પણ નોટિસ પાઠવી છે.
SCના આદેશમાં શું છે?
સુપ્રીમ કોર્ટે આદેશમાં કહ્યું છે કે ભોંયરામાં પૂજાને લઈને કોઈ ફેરફાર કરવામાં આવશે નહીં, યથાસ્થિતિ જાળવી રાખવામાં આવશે અને મુસ્લિમોની નમાજ પણ ચાલુ રહેશે. કોર્ટે સ્વીકાર્યું કે ભોંયરામાં પૂજા કરવાથી નમાજ પર કોઈ અસર નથી થઈ રહી.
પૂજાની સાથે સાથે નમાઝ પણ ચાલુ રહેશે
મુસ્લિમો નમાજ અદા કરવા માટે ઉત્તર બાજુથી મસ્જિદમાં મુક્તપણે પ્રવેશ કરી શકે છે, જ્યારે પાદરીઓ ભોંયરામાં પૂજા કરવા માટે દક્ષિણના પ્રવેશદ્વારમાંથી પસાર થાય છે. લગભગ બે કલાક સુધી ચાલેલી લાંબી સુનાવણી બાદ સોમવારે ચીફ જસ્ટિસ ડીવાય ચંદ્રચુડની આગેવાની હેઠળની ત્રણ સભ્યોની બેન્ચે આ આદેશો આપ્યા હતા. 31 જાન્યુઆરીએ વારાણસી કોર્ટે જ્ઞાનવાપીમાં વ્યાસજીના ભોંયરામાં પૂજા કરવાની પરવાનગી આપી હતી. જિલ્લા અદાલતે કહ્યું હતું કે ઉત્તર પ્રદેશ સરકારનો 1993માં પૂજા વિધિ રોકવાનો આદેશ ગેરકાયદેસર હતો.
અલ્હાબાદ હાઈકોર્ટે પણ આ આદેશને યથાવત રાખ્યો હતો
અલ્હાબાદ હાઈકોર્ટે પણ આ આદેશને યથાવત રાખ્યો હતો. અંજુમન એરેન્જમેન્ટ મસ્જિદ કમિટીએ વ્યાસજીના ભોંયરામાં પૂજા કરવાની મંજૂરી આપવાના આદેશને પડકારતી અરજી સુપ્રીમ કોર્ટમાં કરી છે. સોમવારે મસ્જિદ સમિતિ વતી અરજી પર દલીલ કરતી વખતે વરિષ્ઠ વકીલ હુઝૈફા અહમદીએ કહ્યું કે આ કેસમાં વારાણસીની જિલ્લા અદાલતે જ્ઞાનવાપીમાં વ્યાસજીના ભોંયરામાં પૂજા કરવાની મંજૂરી આપી છે.
જિલ્લા અદાલતે 31 જાન્યુઆરીએ આ આદેશ આપ્યો હતો અને આદેશનો અમલ કરવા માટે સાત દિવસનો સમય આપ્યો હતો, પરંતુ વહીવટીતંત્રે ઉતાવળમાં ચાર કલાકમાં જ આદેશનો અમલ કર્યો હતો અને ત્યાંથી બેરિકેડિંગ હટાવીને સવારે ચાર વાગ્યે પૂજા શરૂ કરી હતી. અહમદીએ કહ્યું કે સુપ્રીમ કોર્ટે પૂજા પર પ્રતિબંધ મૂકવો જોઈએ કારણ કે આ રીતે તેમની મસ્જિદ પર કબજો કરવામાં આવી રહ્યો છે.
30 વર્ષથી કોઈ પૂજા થઈ નથી
પ્રશાસને આદેશનો એટલી ઝડપથી અમલ કર્યો કે તેમને કાયદાકીય રીતે પડકારવાની તક જ ન મળી. તેમણે કહ્યું કે 1993 થી 2023 સુધી 30 વર્ષ સુધી કોઈ પૂજા થઈ નથી. આખું મસ્જિદ સંકુલ તેમના કબજામાં હતું પરંતુ હવે ધીમે ધીમે તે તેમની પાસેથી છીનવાઈ રહ્યું છે. પહેલા વઝુ ખાનાને સીલ કરવામાં આવ્યું હતું અને હવે ભોંયરામાં પૂજાની મંજૂરી આપવામાં આવી છે. દક્ષિણ છેડે છે.
આવી જ અનેક અરજીઓ નીચલી કોર્ટમાં સતત દાખલ થઈ રહી છે. તેમણે કહ્યું કે વ્યાસ ભોંયરામાં રહ્યા હોવાની વાત છે પરંતુ ત્યાં પૂજા થઈ હોવાના કોઈ પુરાવા નથી. તેમણે કહ્યું કે જો કોર્ટ હવે તેને રોકશે નહીં તો પછીથી કહેવામાં આવશે કે આ ચાલી રહ્યું છે, તો હવે તેને કેમ રોકવું જોઈએ. કહ્યું કે આપણે ઈતિહાસમાંથી શીખવું જોઈએ કે જ્યાં કોર્ટને ખાતરી આપવા છતાં હિંસા થઈ. તેમની દલીલો પર ચીફ જસ્ટિસે પૂછ્યું કે જે લોકો ભોંયરામાં પૂજા કરવા જાય છે તેઓ ક્યાંથી જાય છે અને જેઓ નમાઝ માટે જાય છે તેઓ ક્યાંથી જાય છે.
ભોંયરામાં પૂજા માટે પૂજારીઓ દક્ષિણના પ્રવેશદ્વારમાંથી પસાર થાય છે
કોર્ટને કહેવામાં આવ્યું કે બંને અલગ-અલગ જગ્યાએથી જાય છે. નમાજ માટે મસ્જિદમાં પ્રવેશ ઉત્તર બાજુની સીડી દ્વારા છે, જ્યારે ભોંયરામાં પૂજા માટે, પાદરીઓ દક્ષિણના પ્રવેશદ્વારમાંથી પસાર થાય છે. તેના પર ચીફ જસ્ટિસે કહ્યું કે આનો મતલબ એ છે કે ભોંયરામાં કરવામાં આવતી પૂજાથી નમાજ પર કોઈ અસર થતી નથી. એવું કહી શકાય કે યથાસ્થિતિ જાળવી રાખવી જોઈએ અને તેમાં કોઈ ફેરફાર ન થવો જોઈએ. નમાઝ ચાલુ રહેવા દો અને દક્ષિણમાં ભોંયરામાં પૂજા ચાલુ રાખી શકાય. જોકે, અહમદીએ સ્ટોપ ઓર્ડરની માગણી ચાલુ રાખી હતી.
બીજી તરફ, મંદિર પક્ષ અને વ્યાસ પરિવાર તરફથી હાજર રહેલા વરિષ્ઠ વકીલ શ્યામ દિવાન અને વિષ્ણુ શંકર જૈને મસ્જિદ સમિતિની દલીલનો વિરોધ કર્યો હતો અને કહ્યું હતું કે કોર્ટે આ મામલે દખલ ન કરવી જોઈએ. આ બાબત નોટિસ આપવાને પણ લાયક નથી. નીચલી અદાલત અને હાઈકોર્ટે કારણો સાથે આદેશ આપ્યો છે. બંને પક્ષોને સાંભળ્યા બાદ સુપ્રીમ કોર્ટે પૂજા અને નમાઝના મામલે યથાસ્થિતિ જાળવવાનો આદેશ આપતા મામલામાં નોટિસ જારી કરી હતી અને જુલાઈમાં કેસને ફરીથી સુનાવણી માટે મુકવાનો આદેશ આપ્યો હતો.
